Momenteel werk ik samen met een consulent die werkzaam is bij een W&S bureau dat actief is in de bouw. Ik help hem met het vormgeven en uitvoeren van zijn eerste coachingstraject, een dienst die zijn organisatie momenteel uitprobeert en bij succes mogelijk als vaste plusdienst gaat aanbieden aan haar klanten. De consulent – die een coachingsopleiding heeft gedaan maar nog geen echte vlieguren heeft gemaakt – is gevraagd om twee bedrijfsleiders te coachen binnen een familiebedrijf waar zo’n 50 mensen werkzaam zijn.
Na de intakegesprekken die hij met hen heeft gevoerd hadden we hier overleg over en vertelde hij me het volgende: ‘de ene bedrijfsleider is heel erg bereid om gecoacht te worden, snapt dat hij sommige zaken niet slim aanpakt en daarmee zijn rol niet voldoende ‘pakt’, en hij heeft er zin in om zich te ontwikkelen, en de ander plaatst alles buiten zichzelf (bijvoorbeeld bij fouten die zijn mensen makten in een project, vond hij dat dat alleen hun verantwoordelijkheid was) en legt het slagen van het coachingstraject bij mij neer – vertel jij maar wat ik moet doen, jij bent toch de coach?!.‘
Een mooiere leersituatie kan ik me niet voorstellen. Meteen een ‘ideale coachee’ én een ‘lastige klant’. En het leermoment zat er voor deze nieuwe coach in dat hij blij werd van de eerste coachee en bij de tweede merkte dat hij die niet zo leuk vond. ‘Want hij legt alle verantwoordelijkheid bij mij neer, en dat kan toch niet de bedoeling zijn?’ de onderliggende aanname waarop de coach wordt uitgedaagd is: een coachingstraject kan pas een succes worden als de coachee zelf zijn verantwoordelijkheid neemt. Want is dat wel zo?
Maar misschien moet de coach zich afvragen hoe hij beide coachees zo goed mogelijk kan helpen. Want beide typen coachee kennen zo hun eigen uitdagingen voor een coach. Bij de eerste kan hij waarschijnlijk succesvol zijn als coach door de coachee te laten reflecteren op zijn eigen houding en het eigen gedrag, door hem te inspireren en hem handreikingen te geven. De uitdaging zit hem erin dat de coach in slaap gesust kan worden door de expliciete bereidheid van de eerste bedrijfsleider – terwijl er sprake is van een gedragspatroon dat zich jarenlang heeft ontwikkeld binnen de context van het werk. En dit geldt ook voor het gewenste resultaat, want het tonen van bereidheid betekent nog niet dat de bedrijfsleider in staat is om op het gewenste niveau te gaan functioneren. De coach moet zijn ogen dus open houden en zowel de ingesleten gedragspatronen als de context meenemen in zijn coaching.
Over de andere bedrijfsleider vertelde de consulent vertelde iets over zijn thuissituatie en zijn neiging om alles alleen te doen. Deze ‘lastige klant’ heeft dus specifieke kenmerken waardoor hij het gedrag vertoont dat hij vertoont en zich bij de coach voordoet als ‘lastige klant’. Tegelijkertijd geeft deze bedrijfsleider al een mogelijk antwoord op de manier waarop hij begeleid wil worden: vertel jij maar wat ik moet doen, jij bent toch de coach?! Hij vraagt van de coach dat deze de leiding neemt, en dat is waarschijnlijk precies wat effectief gaat zijn en waardoor deze bedrijfsleider in beweging komt en iets gaat leren over de impact die hij heeft op zijn omgeving.
Beide mannen hebben dus misschien verschillende manieren van begeleiding nodig van de coach en binnen de organisatie om ‘op niveau’ te komen, en de coach wordt gedwongen om zijn eigen aannames (paradigma) ten aanzien van coachees te herzien: een coachingstraject wordt niet per sé een succes als de coachee bereid lijkt om zijn verantwoordelijkheid te nemen, maar vooral doordat coach er in slaagt de coachee effectief te helpen met diens leervraag – ongeacht of de coachee de bereidheid toont om er mee aan de slag te gaan.
Ik vind dus dat ‘de lastige klant’ niet bestaat. Wat wel bestaat is de pannenkoek van de coach: zijn aannames over hoe een coachee zich hoort te gedragen en welke houding hij hoort te hebben in een coachingstraject. En ik vind dus dat het aan de coach is om met en voor iedere coachee te bepalen wat de meest effectieve manier is om hem te begeleiden.
Ik ben heel benieuwd hoe jullie hier tegen aan kijken en zie jullie reacties tegemoet.
Met hartelijke groet,
Willem Ezerman
performance coach
0 Comments